انبار به عنوان یکی از مهمترین بخشهای سازمانهای صنعتی و بازرگانی و همچنین انبارداری یکی از فرآیندهای حیاتی سازمان هاست، مدیریت و کنترل انبار میتواند از خسارت ها و ضرر و زیان های بسیار زیادی جلوگیری نماید و استفاده از یک سیستم یکپارچه با سایر بخشهای سازمان میتواند باعث سهولت مدیریت بهینه انبار و در نتیجه مدیریت بهتر سازمان شود، سازمانها در بخش انبار همواره با حجم زیاد اطلاعات روبهرو هستند، اطلاعات مربوط به دریافتها و ارسالها، کلیه تراکنشهای انبار، کنترل موجودیها، مغایرتها و .... ثبت و ضبط این اطلاعات و در نهایت استفاده در جهت بهبود روندها و فرآیندها از مهمترین استفادههای سیستم انبارداری و حسابداری انبار رویان میباشد، چرا که با مدیریت دقیق؛ منابع و هزینههای نگهداری داراییها را بهبود میبخشد. نرمافزار انبارداری رویان سیستم در جهت برنامهریزی دقیق در کوتاهترین زمان ممکن لیست کالاهای موجود، گردش آنها در بین انبارهای متعدد و و نیازمندیها را در اختیار کاربران سیستم قرار می دهد و همینطور روند درخواست کالا در بخش های مختلف سازمان را سهولت می بخشد، نقطه سفارش کالاها را هشدار می دهد، با ایجاد یک ارتباط بسیار دقیق با بخش های حسابداری، خرید، فروش، CRM و ... در چرخه ی فروش سازمان هم نقش بسیار مهمی را ایفا می کند ... سیستم انبارداری و حسابداری انبار رویان سیستم موجودی را در انبارهای مختلف: (انبار مواد اولیه، انبار محصول نهایی، انبار نیمهساخته، انبار قطعات، انبار ملزومات و ... ) نگهداری میکند، موجودی کالا و مواد اولیه را با فاکتورهای زیادی کنترل میکند و باعث کاهش هزینهها و بهبود روند خرید سازمان خواهد شد، پروسهی انبارگردانی تعیین مغایرت و .... را بهبود میبخشد، اسناد انبار را نگهداری میکند و با استفاده از گزارشات متنوعی که دارد، حسابداری انبار را بهبود میبخشد و ...
حسابداری انبار به مجموع عملیاتی که جهت مشخص کردن قیمت موجودی انبار صورت میگیرد گفته می شود. این عملیات شامل مشخص کردن قیمت اسناد وارده به انبار و اسناد صادره از انبار میباشد. برای محاسبه بهای کالای صادره ابتدا باید واردههای انبار تعیین قیمت گردد.
اسناد وارده انبار خود به چند بخش تقسیم میشوند:
- حسابداری انبار اسناد خرید:
ورود هر کالا به انبار نیاز به یک رسید انبار دارد، سند رسید انبار شامل نام طرف حساب، اقلام کالای وارده، تعداد و مبلغ هر قلم کالا میباشد با ورود هر کالا به انبار در نرمافزار انبارداری، نیاز به ثبت یک سند رسید انبار میباشد. سند رسید انبار شامل نام طرف حساب، اقلام کالای وارده، تعداد هر قلم و مبلغ هر قلم کالا میباشد، ممکن است بر اساس نوع رسید عوامل دیگری نیز در سند ثبت شده باشد مانند تخفیف، ارزش افزوده و …
- حسابداری انبار اسناد انتقالی بین انبارها:
خروج کالا از انبار نیز در نرمافزار انبارداری بصورت یک سند ثبت میگردد که شامل پارامترهایی از قبیل: اقلام کالا، تعداد کالا و طرف حساب و ... میباشد. برای ثبت سند حواله انبار در برنامه حسابداری باید حواله را بر اساس یکی از روشهای ریالی کردن انبار تعیین قیمت کنیم. در حواله انبار حساب بستانکار موجودی مواد و کالا میباشد. جهت ثبت طرف بدهکار نوع حواله اهمیت دارد، اگر حواله بابت فاکتور فروش صادر شده باشد حساب بدهکار، بهای تمام شده کالای فروخته شده خواهد بود. در نرم افزار حسابداری حساب بدهکار حواله فروش از در آمد فروش کسر میگردد و معمولا معین آن زیر حساب درآمدها تعریف میشود. با توجه به اینکه حساب بدهکار میباشد از گردش آن از در آمد کسر خواهد شد. اگر حواله جهت مصرف یا جهت ضایعات و … باشد حساب بدهکار یکی از سر فصلهای هزینه خواهد بود که بر اساس طرف حساب حواله مشخص میشود.
در انبار بجز حواله و رسید اسناد دیگری نیز ثبت می شوند مانند اسناد تولید، اسناد انتقال و … که در نهایت هر یک از این اسناد ترکیبی از حواله و رسید خواهند بود بطور مثال در سند تولید مواد اولیه برای مصرف حواله میشود و محصول نهایی تولید می شود. ثبت این اسناد هم در نرم افزار حسابداری بصورت ترکیبی از ثبت حواله و رسید خواهد بود.
بر اساس تعریف حسابها در برنامه حسابداری ممکن است جهت اسناد انتقال بین انبار ها سندی در حسابداری ثبت نگردد. در انتقال بین انبار ها موجودی کالا بابت انبار مبدا بستانکار و بابت انبار مقصد بدهکار خواهد شد و اگر موجودی ریال انبار ها در نرم افزار حسابداری به تفکیک ثبت نشده باشد نیاز به ارسال سند نیست.
- بهای تمام شده سند تولید
یکی از مسائل پیچیده حسابداری انبار تعیین بهای تمام شده تولید میباشد. قیمت نهایی کالای تولید شده شامل: هزینه مواد مصرفی، هزینه بسته بندی، هزینه حمل مستقیم کالا و سرشکن کردن سایر هزینهها میباشد.
تعیین هزینههای مستقیم تولید کار دشواری نیست اما برای تقسیم سایر هزینهها نیاز به الگوریتم مشخصی داریم این الگوریتم میتواند بر اساس محصولات و مراکز تولید متفاوت باشد بطور مثال در یک فضای تولیدی که بیش از یک محصول تولید میشود جهت سرشکن کردن هزینه اجاره کارخانه می توان بر اساس فضای اختصاص یافته به هر محصول، بر اساس مقدار تولید هر محصول، بر اساس میزان فروش و یا … هزینه سرشکن گردد. پیش از وارد شدن به بحث بهای تمام شده محصول، هر مجموعه ابتدا باید این الگوریتم را برای تمام محصولات و تمام سرفصلهای هزینه خود تهیه کند و همچنین توجه داشت که بهای تمام شده تولید محصول یک رقم تخمینی است و هیچوقت یک عدد واقعی نیس با توجه به نامشخص بودن برخی هزینهها در لحظه نمی توان بهای تمام شده تولید را محاسبه کرد و این امر حتما باید در بازههای زمانی مشخص صورت گیرد بطور مثال یک دوره سالانه.
حسابداری اسناد صادره از انبار نیز چند روش محاسبه دارد چون بهای تمام شده کالای صادره باید برای هر کالا هنگام خروج از انبار قیمتی تعیین کند که این قیمت بر اساس چندین روش قیمتگذاری مشخص میشود :
- اولین وارده اولین صادره(FIFO)
در روش اولین وارده اولین صادره یا همان فایفو، فرض براین است که کالای خریداری شده به ترتیب ورود به انبار, از انبار خارج میگردد یعنی کالاهایی که ابتدا خریداری میشوند ابتدا مصرف یا به فروش میرسند پس کالایی که در پایان دوره در انبار باقیمانده, مربوط به خریدهای آخر است و قیمت خرید آنها را به عنوان ارزش موجودی کالای پایان دوره در نظر میگیریم.
- آخرین وارده اولین صادره(LIFO)
در روش لایفو یا آخرین وارده اولین صادره، آخرین وارده اول خارج میشود. در صورت در نظر گرفتن تورم مثبت در این روش ارزش ریالی انبار در این روش حداقل و سود فروش کالا نیز حداقل نشان داده میشود.لازم به یادآوری است که این روش مورد تایید دارایی نمیباشد و کمتر حسابداری از این روش قیمتگذاری استفاده میکند.
- میانگین موزون
پر کاربردترین روش قیمتگذاری که مورد تایید تمام سازمانهای مالی در سراسر دنیا میباشد این روش است. برای محاسبه بهای هر قلم کالا موجودی ریالی همان زمان را تقسیم بر موجودی تعدای کالا میکنیم.